Recent woonde ik een masterclass bij over Belgische wijnbouw en tijdens deze leerrijke avond werd heel wat informatie gegeven over de wijnen afkomstig uit onze achtertuin.
Wist je trouwens dat onze Belgische mousserende en witte wijnen tot de wereldtop behoren?
Wereldwijde erkenning voor onze Belgische wijnen
Zo was er recent een persartikel waarin stond dat de Belgische wijn ‘Chardonnay Goud’ van het wijnkasteel Genoels-Elderen op de wijnkaart staat van het gerenommeerde Londense sterrenrestaurant The Fatduck met aan het hoofd topchef Hestor Blumenthal.
En ook in het maken van rode wijnen wordt ons land steeds beter. Daarvoor zijn we met een Belgische rode wijn eveneens in de internationale media verschenen.
In de Franse krant Le Monde prijst Josep Roca ‘Kontreir’ aan, een rode wijn van Pinot Noir, Dornfelder en Alcolon, gemaakt door de Wijnfaktorij in Antwerpen.
Die Josep Roca is niemand minder dan de sommelier van El Celler de Can Roca, een Spaans 3-sterrenrestaurant dat al twee keer uitgeroepen werd tot beste ter wereld.
Toch blijven onze Belgische wijnen bij het brede publiek nog te onbekend maar wat zou de reden hiervoor zijn? Zijn we dan niet chauvinistisch en trots genoeg op onze eigen Belgische wijnen of is er een gebrek aan communicatie?
De hoogste tijd om voor ons, wijnbloggers, journalisten en sommeliers onze Vlamingen te overtuigen om meer Belgische wijnen te consumeren. Let’s go for it !
De groei met vele uitdagingen van de Belgische wijnbouw
In 2023 telde België maar liefst 290 wijndomeinen, een stijging van meer dan 50% ten opzichte van vijf jaar geleden. De wijnbouw vertegenwoordigt hiermee één van de sterkst groeiende economische sectoren in België.
Toch blijven er nog heel wat werkpunten waar jammer genoeg de Belgische wijnbouwer zelf weinig of geen inspraak heeft.
- Beleidsverwarring: De Belgische wijnbouw valt voor een stuk onder de federale bevoegdheid Economie en voor een stuk onder de Vlaamse en Waalse bevoegdheden ‘landbouw en visserij’. Twee verschillende overheden die tot op vandaag nog altijd niet goed weten onder welke bevoegdheid ze de Belgische wijnbouw nu moeten plaatsen Bovendien zijn er nauwelijks overheidssubsidies om de wijnbouw als economisch verdienmodel te laten groeien. De wijnbouwer moet dus alles zelf maar subsidiëren.
- Erkenning Benamingen: Maar er heerst ook verwarring rond de erkende benamingen. Wijnen met een goedkeuring door de erkenningscommissie dragen de naam ‘Vlaamse landwijn’, terwijl wijnen zonder enige erkenning ‘Belgische wijn’ worden genoemd. Maar eerlijk gezegd, de benaming ‘Belgische wijn’ klinkt toch een pak commerciëler dan de stiefmoederlijke benaming ‘Vlaamse landwijn’. Het gevolg is dat wijnbouwers die hun wijnen keer op keer laten keuren door de erkenningscommissie feitelijk de dupe zijn tegenover de wijnbouwers die hun wijnen maken zonder enige controle van kwaliteit. Je kan je hier dus wel vragen bij stellen.
100% Belgisch
Net zoals in andere Europese landen hebben wij in België een appellatiesysteem de zogenaamde AOC of AOP wijnen. In Vlaanderen noemen ze dit BOB (Beschermde Oorsprongsbenaming). Zo hebben we o.a. BOB Heuvelland, Maasland en Hagelland …. Allemaal mooi klinkende namen, maar totaal niet gekend op de buitenlands markt. Is het misschien niet beter om één groot terroir of één grote BOB creëren voor heel Vlaanderen of België? Met de naam ‘Belgisch’ op het wijnetiket sta je toch veel sterker voor een groeiende export.
Gelukkig is er enkele jaren geleden het label ‘100% Belgisch’ opgericht, dit om de kwaliteit van Belgische wijnen te kunnen waarborgen. Het staat duidelijk vermeld op het wijnetiket zodat de consument duidelijk kan zien dat de wijn Belgisch is. Het label ‘100 % Belgisch’ mag de wijnbouwer enkel gebruiken als de wijnen voldoen aan de normen van de erkenningscommissie en de druiven voor de volle 100% uit België komen.
Het imago van Belgische wijnen is ook nog een groot werkpunt, zowel in België als in het buitenland. Neem bijvoorbeeld de naam ‘Vlaamse mousserende kwaliteitswijn’, Deze naam klinkt toch totaal niet zo aantrekkelijk als de benaming cava of prosecco. Maar we leven op hoop! Bij de Vereniging van Belgische Wijnbouwers is men volop aan het brainstormen om tegen einde 2024 een consensus te bereiken over een nieuwe, aantrekkelijkere naam die internationaal ook goed klinkt.
Innovatie en duurzaamheid
Het grote voordeel dat wij in België hebben en waar wij trots koploper in zijn tegenover de meeste Europese landen, is dat in België wijnbouwers meer en meer met ‘interspecifieke druivenrassen’ (hybriden of PIWI’s) werken. Dit zijn kruisingen van verschillende druivenrassen om zo een druivenras te ontwikkelen dat resistenter is tegen ziektes en meeldauw als gevolg van grillig en vochtig weer. Zo hoeft de wijnbouwer minder of nauwelijks te sproeien en kan hij aan duurzame wijnbouw doen.
En wat met de klimaatverandering in België? Is dit een opportuniteit of een uitdaging? Ik denk dat jullie het antwoord hierop wel kennen. Met de langdurige regen van de laatste maanden, de lange droge periodes van vorige zomer, de voorjaarsvorst waarbij de knoppen bevriezen … het vormt wel degelijk een zeer grote uitdaging voor de wijnbouwer.
Vele onder ons denken dat met de stijgende gemiddelde temperaturen we binnenkort in België het nieuwe Bourgogne worden, maar niets is minder waar. De wijnbouwers moeten voortdurend zoeken hoe ze kunnen omgaan met deze extreme veranderingen en bijsturen waar nodig.
Een veelbelovende toekomst voor de Belgische wijnen
Conclusie is dat, ondanks de vele uitdagingen, de Belgische wijnbouw een dynamische en veelbelovende sector is, en meer dan klaar staat om zijn plaats op het internationale toneel in te nemen.
Tijdens de masterclass heb ik vele Belgische wijnen kunnen proeven waarvan ik eerlijk mag zeggen dat geen enkele wijn ondermaats scoorde. Een dikke proficiat aan onze Belgische wijnbouwers! Het was dan ook zeer moeilijk om een persoonlijke selectie te maken. Enkele heb ik geselecteerd voor jullie lezers en deze beschrijf ik dan graag hieronder.
Mousserend
Entre Deux Monts – Wiscoutre – Blancs de Blancs (mousserend)
https://www.entre-deux-monts.be/wijnen/wiscoutre/
De Wiscoutre wordt gemaakt van de witte druivenrassen Chardonnay en Auxerrois, Dit is de eerste mousserende wijn die het domein produceert sinds 2009. Bijna jaarlijks valt deze wijn in de prijzen. Aroma’s van rijp wit steenfruit, sinaasappelzeste en licht exotisch fruit. Deze wijn kan zowel als aperitief als bij een maaltijd genuttigd worden.
Wijndomein Vandersteene – Blancs de Noirs
https://www.gemaflor.eu/Wijndomein-Vandersteene
63% Pinot Noir en 37% Pinot Meunier De kleur is licht met aroma’s van biscuit, wit steenfruit en frisse appel. De lange tweede gisting op fles zorgt voor een fijne pareling die voor een aangename tinteling zorgt in de mond. De smaak is pittig, aromatisch en rijk. Veel lengte met een perfect gedoseerd bittertje in die finale. Een zeer mooi voorbeeld van wat we in eigen land qua mousserende wijnen kunnen bereiken. Zilveren Medaille op het Concours Mondial van Brussel 2022. Zilveren medaille Beste Belgische Wijn 2022.
Wijndomein Aldeneyck – Pinot Brut
https://wijndomein-aldeneyck.be/pinot-brut/
Blend van Pinot Noir, Pinot Gris en Pinot Blanc. Fermentatie op inox cuves, 2de gisting op fles. Rijping op sur latte: 30 maanden. Zacht goudgele kleur met een weelderige mousse van fijne belletjes. Expressieve neus van fruitbloesem en vruchtenaroma’s, perfecte smaakbalans, levendige zuren met grote finesse, minerale toets van de Maaskiezel gevolgd door een mooie lange afdronk
Witte Wijnen
Entre Deux Monts – Pinot La Douve
https://www.entre-deux-monts.be/wijnen/pinot/
De Pinot La Douve wordt gemaakt van Pinot Gris, Pinot Meunier en Pinot Noir. De naam La Douve komt van de rivier La Douve die naast de wijngaarden ligt.
Een frisse, aromatische en elegante wijn met lengte en spanning, die breed ingezet kan worden als aperitief, bij visgerechten of gevogelte.
d’Hellekapelle – Koolwitje – Blancs de Noir (2019)
https://www.wijngoeddhellekapelle.be/
Lichte en verfrissende witte wijn gemaakt van blauwe Pinot Noir-druiven. Door een subtiele persing van volledige trossen en nagenoeg geen schilcontact wordt vermeden dat de rode kleur van de druif zich in de wijn manifesteert. Aroma’s van rijpe appel en steenfruit met een ziltige toets in de afdronk. Top als aperitief.
Wijndomein Aldeneyck – Pinot Gris (2022)
https://wijndomein-aldeneyck.be/pinot-gris/
In de neus rijpe en rijke fruitaroma’s met een open expressie van kruidigheid, peper, vuursteen en een beetje rokerig. Een harmonieus samenspel met ragfijne zuren en een ellenlange karaktervolle finale.
Mooie pairing bij asperges en vrijwel alles uit de zee, gevogelte en wit vlees.
Vin de Liège – Les Eolides (2022)
https://www.vindeliege.be/nl/vins/witte/les-eolides/
Blend van Souvignier gris , Muscaris , Solaris
Aromatische neus van voorjaarsbloempjes, kruisbes, limoenzeste, groene pruimpjes en abrikoos. Wanneer je proeft, word je niet teleurgesteld. Rijp steenfruit, pruimpjes en Granny Smith, ondersteund door frisse zuurtjes en een licht-filmend mondgevoel. Perfect als aperitief met wat charcuterie. Als voorgerecht gaat hij perfect samen met gerookte zalm. Hij zal volledig tot zijn recht komen bij gevogelte met een currysausje!
Rode wijnen
Haksberg – Rocopo – Pinot Noir (2020)
https://www.haksberg.be/wijnen
Rocopo is een soepele houtgelagerde rode wijn met aroma’s van kers, braam en vanille, kruidige, rokerige toetsenen een lange afdronk. Beste Belgische wijn 2023
Domein Monteberg – Rondo Regent
https://www.monteberg.be/index.php/nl/
Blend van Rondo en Regent – aangeplant op de zuidelijke flanken van de Monteberg op een bodem van ijzerzandsten. De rondo zorgt voor het fruitige karakter en de regent voor een licht kruidige ondertoon. Aroma’s van kleine rode bosvruchten, cacao en een lichte ondertoon van groene peper. Een mooi lange afdronk waarbij zuren en tannines in balans zijn.
Wijndomein Waes – Waes Rood
https://www.wijndomeinwaes.be/index.php/wijnen
Blend van hybriden Regent, Cabernet Cortis en Leon Millet
Diepe, paarse kleur. Een bouquet van zwart fruit, viooltjes, peper en cacao, dat zich in de mond doorzet in complexere, meer geevolueerde toetsen van hout en kruiden. Het geheel wordt ondersteund door een brede, ronde structuur met een mooi potentieel.
Tip voor een weekendje weg in de wijngaard
Het boek ‘Dichtbij vakanties en weekendjes weg in de wijngaard’ neemt je mee voor korte ontdekkingstochten in eigen land, en over de grens bij onze buren. Gido Van Imschoot zocht gastvrije wijnbouwers uit in Nederland, België, Frankrijk, Duitsland en Luxemburg. Zij laten je met plezier kennismaken met hun domein, hun wijn en hun passie. De wijnboeren reiken ook tips aan over unieke plekken, waar je lekker kunt eten, en de mooiste wandel- en fietspaden in de regio.
te koop bij de betere boekhandel en bol.com
