In de wijnwereld zijn er druivenrassen die iedereen kent. Pinot Noir, Merlot, Cabernet Sauvignon – je hoort ze overal. Maar soms kom je een druif tegen die je nog niet eerder hebt geproefd en die je volkomen verrast. Dat overkwam mij op ‘Loire Millésime 2024’, waar ik de onbekende Pineau d’Aunis ontdekte, en meer bepaald de expressieve wijnen van ‘Domaine Colin’ uit de Vendôme. Deze vergeten druif blijkt een schat te zijn die wacht om herontdekt te worden.
Loire Millésime 2024: Een wijnevement met vergeten schatten
Loire Millésime is een jaarlijks evenement in de Loirevallei waar wijnjournalisten van over heel de wereld samenkomen om de nieuwste jaargangen te proeven.
Dit jaar werd Loire Millésime georganiseerd op een prachtige locatie, in de abdijgebouwen van Fontevraud, één van de best bewaarde verzameling kloostergebouwen ter wereld, die ook publiek toegankelijk zijn.
Wat het evenement zo bijzonder maakt, is dat er niet alleen aandacht is voor bekende druivenrassen zoals Chenin Blanc, Cabernet Franc en Sauvignon Blanc, maar dat er ook verborgen pareltjes voorgesteld worden, zoals Pineau d’Aunis. Dit jaar werden we getrakteerd op een lange proeftafel aan wijnen van deze unieke druif, en het was de perfecte kans om daartussen iets speciaals te ontdekken.
Naast het proeven is er ook ruimte om in gesprek te gaan met wijnmakers, zoals de gepassioneerde wijnbouwer Pierre-François Colin van Domaine Colin in Vendôme. Zijn passie voor Pineau d’Aunis viel mij onmiddellijk aan de proeftafel waar verschillende wijnbouwers hun wijnen presenteerden.
Wat is Pineau d’Aunis?
De Pineau d’Aunis is een druivensoort met een lange en rijke geschiedenis die nauw verbonden is met de Loire-regio van Frankrijk. Hoewel de exacte oorsprong van deze druif niet volledig duidelijk is, wordt aangenomen dat ze in de omgeving van Anjou of Saintonge ontstond en zich rond het jaar 1030 in de regio Vendôme vestigde. Dit gebeurde tijdens de periode van Geoffroy Martel, een belangrijke edelman, toen hij de Abbaye de la Trinité in Vendôme liet bouwen. De Pineau d’Aunis heeft door de eeuwen heen een belangrijke rol gespeeld in de lokale wijnbouwtraditie.
Een cruciale periode voor de Pineau d’Aunis vond plaats rond 1890, ten tijde van de verwoestende phylloxera-plaag, die wijngaarden door heel Europa verwoestte. Na deze crisis werden de wijngaarden opnieuw aangeplant, waarbij men gebruikmaakte van nieuwe technieken zoals traliewerk op draad en acaciapalen om de druiven te ondersteunen. Dit markeerde een heropleving van de druif in de Vendôme-regio.
Ampelografisch gezien staat de Pineau d’Aunis bekend als een krachtige, vruchtbare druif die snel uitgeput raakt. De druif heeft witte, donzige knoppen met een karmozijnrode rand en cirkelvormige, donkergroene bladeren die licht gebobbeld zijn. Oorspronkelijk groeide deze wijnstok wild in de struikgewassen van de Loire.
In de jaren ’60 en ’70 kwam de Pineau d’Aunis onder vuur te liggen, vooral omdat kunstmest de druif tot overproductie aanzette, wat leidde tot een grotere gevoeligheid voor ziekten. Toch bleek deze druif, wanneer biologisch geteeld, juist zeer resistent te zijn tegen ziektes, vooral in de Vendôme-regio. Biologische teelt bracht het beste in de Pineau d’Aunis naar boven, wat resulteerde in fruitige, evenwichtige en krachtige wijnen.
Wat Pineau d’Aunis echt bijzonder maakt, is zijn unieke aromatische profiel, met duidelijke tonen van peper en saffraan. Deze kruidigheid is te danken aan een molecuul genaamd rotundone, dat in hoge concentraties in de druiven aanwezig is, vooral in de wijnen van de Vendômois. Deze smaakdimensie maakt de Pineau d’Aunis tot een van de meest karaktervolle druivensoorten van de Loire.
Vandaag de dag wordt de Pineau d’Aunis gewaardeerd om zijn frisse, kruidige wijnen met een uniek lokaal karakter, en blijft hij een symbool van de wijntraditie in de Loirevallei.
Pineau d’Aunis staat bekend om zijn lichte kleur, maar vergis je niet: de wijnen zijn allesbehalve simpel. Ze zijn vaak fris en fruitig, met een uitgesproken kruidige toets – denk aan witte peper of specerijen. Deze combinatie van fruitigheid, kruidigheid en een zachte aardse ondertoon maakt de wijnen interessant en veelzijdig.
De Wijnen van Domaine Colin: een hoogtepunt van Loire Millésime
Tijdens Loire Millésime 2024 proefde ik verschillende Pineau d’Aunis-wijnen, maar de wijnen van Domaine Colin uit Vendôme sprongen er met kop en schouders bovenuit. Dit domein, gelegen in het hart van de Coteaux du Vendômois, staat bekend om zijn respect voor traditie en terroir.
De oorsprong van het wijndomein gaat terug tot 1735, maar het was Emilien Colin die in 1900 begon met de directe verkoop van wijn. Hij hielp het landgoed uit te breiden tot 6 hectare wijngaarden en werkte toen nog met twee paardenteams.
Vandaag bewerkt het domein 28 hectare, waarvan 12 hectare beplant is met Pineau d’Aunis.
De wijngaarden liggen op vuursteenrijke bodems in de Loir-vallei, met een ondergrond van klei en kalksteen. Dankzij de ligging in de bochten van de rivier de Loir profiteert de wijngaard van een gunstig microklimaat: weinig regen en veel zon.
Biologische en biodynamische landbouw is vanzelfsprekend hier, met respect voor de balans en diversiteit van de planten op het land.
Het domein is dan ook gecertifieerd biologisch (AB/Eurofeuille) en biodynamisch (Demeter)
Degustatie: verschillende Pineau d’Aunis van Domaine Colin
Wat deze proeverij zo bijzonder maakte, hoeveel verschillende wijnen er van Pineau d’Aunis konden zijn, afhankelijk van de vinificatiemethode en terroir, denk maar aan mousserend, rosé en van licht fruitig tot volle en complexe rode wijnen.
De wijnen die voor mij het meeste indruk maakten, waren de Pineau d’Aunis-wijnen, afkomstig van zeer oude wijnstokken die werden aangeplant kort na de phylloxera-plaag, tussen 1900 en 1920.
Deze bijna honderd jaar oude wijnstokken geven de wijnen een unieke concentratie en diepte. Ondanks hun leeftijd zijn deze stokken nog steeds productief, wat resulteert in wijnen met een lage opbrengst, maar een uitzonderlijk hoog aromatisch en smaakprofiel. Het is deze combinatie van geschiedenis, concentratie en complexiteit die deze wijnen zo bijzonder maakt.
Proefnotities:
AOC Coteaux du Vendômois – Gris Bodins – 2023 (rosé)
Ik proefde de Gris « Bodin » Pineau d’Aunis 2023 van oude wijnstokken, aangeplant in 1920 door grootvader Georges Colin, en meteen was ik verrast door de frisheid en levendigheid. In de neus komen subtiele, kruidige aroma’s naar voor, typisch voor Pineau d’Aunis, met een vleugje rijp rood fruit.
In de mond voel je meteen de verfijnde zuurtjes, wat de wijn heerlijk fris maakt. Er zit ook een lichte, aangename bitterheid in, die zorgt voor een mooie balans. De afdronk is lang, met een hint van mineraliteit die doet denken aan oesterschelpen. Door het 5 maanden rijpen in eiken vaten blijft de wijn levendig en fris, ondanks de volle, zonnige jaargang.
Dit is een rosé die je het hele jaar door kunt drinken, niet alleen op warme zomerdagen. Hij gaat perfect samen met exotische gerechten – denk aan scampi’s met een curry van citroengras, mango en kokosmelk – of een mooi stuk vis.
Serveer ‘m lekker koud, tussen de 7 en 9 graden. En hoewel je ‘m nu al kunt drinken, zal hij zich de komende twee jaar nog verder ontwikkelen.
AOC Coteaux du Vendômois, Les Vignes d’Emilien Colin – 2022 (rood)
De tweede topper van Domainde Colin die ik proefde was deze Les Vignes d’Émilien Colin 2022, een rode AOC Coteaux du Vendômois, gemaakt van 100% Pineau d’Aunis van wijnstokken die in de jaren 1920 zijn aangeplant. Deze wijn draagt echt een stuk geschiedenis met zich mee, wat je meteen proeft.
In de neus ruik ik verfijnde kruidige tonen, met name peper, die kenmerkend zijn voor de Pineau d’Aunis. In de mond is de wijn mooi in balans: hij begint fris en fruitig, met tonen van rood fruit zoals kersen en frambozen, maar ontwikkelt zich al snel naar een pittiger, gestructureerd profiel. De tannines zijn aanwezig maar fijn, wat zorgt voor een lange, harmonieuze afdronk vol peperige accenten en subtiele specerijen zoals kruidnagel.
Deze wijn heeft duidelijk potentie om te ouderen. Nu al komt hij goed tot zijn recht met zijn frisheid en kruidigheid, maar ik verwacht dat hij na een paar jaar flesrijping nog complexer zal worden. Denk aan rijpe, gekonfijte vruchten, gedroogde bloemen, kruiden, en zelfs aardsere tonen zoals bosgrond en tabak die zich langzaam zullen ontwikkelen. De tannines, hoewel subtiel bij de jonge wijnen, krijgen met de tijd een fluwelen textuur. Hij kan gemakkelijk 5 tot 10 jaar bewaard worden en alleen maar beter worden.
De Les Vignes d’Émilien is een gastronomische wijn die perfect past bij gegrild rood vlees, wildgerechten of een stevige kaasplank. Het lage rendement van de oude wijnstokken (slechts 35 hl/ha) en de zorgvuldige opvoeding in eiken vaten gedurende een jaar geven deze wijn diepgang en verfijning. Voor mij een prachtige ontdekking, vooral door de rijke historie en het unieke karakter van de Pineau d’Aunis. Een absolute aanrader!
Waarom Pineau d’Aunis meer aandacht verdient
Met wijnen zoals die van Domaine Colin vraag je je echt af waarom Pineau d’Aunis nog niet breder bekend is. Misschien komt het doordat de druif minder makkelijk te verbouwen is dan sommige andere rassen, of omdat hij een wat uitgesproken karakter heeft dat niet direct iedereen aanspreekt. Maar dat maakt het juist zo interessant voor begeesterde wijnliefhebbers.
Slotgedachte
Loire Millésime 2024 was de perfecte gelegenheid om een verborgen schat als Pineau d’Aunis te ontdekken. De wijnen van Domaine Colin bevestigden dat deze druif, ondanks zijn onbekendheid, absoluut het ontdekken waard is. Een sappige rode wijn of een verrassende rosé van Pineau d’Aunis kan zomaar je nieuwe favoriet worden.