Een kerstdiner zonder wijn is als een kerstboom zonder lichtjes: het kan wel, maar je mist de magie. Wijn brengt niet alleen smaak, maar ook een verhaal aan tafel – precies wat kerst zo bijzonder maakt. Voor mij draait kerst om samenkomen, genieten en natuurlijk indruk maken met heerlijke gerechten en bijpassende wijnen. De kunst is om de juiste flessen te kiezen die niet alleen passen bij het eten, maar ook een beetje dat “wow”-gevoel geven. Na een zorgvuldige selectie (en een paar gezellige proefavonden) ben ik uitgekomen op deze feestwijnen voor Kerstmis. Ze brengen mijn kerstmenu tot leven en zorgen ervoor dat het een diner wordt waar zelfs de kerstman jaloers op zou zijn.
Aperitief: De bubbels die het feest laten beginnen
Geen kerst zonder Champagne! Als aperitief kies ik Champagne Diot-Legras – Subtil 2023, een ware parel uit Épernay.
Ik had het geluk deze wijnbouwer te kunnen ontmoeten afgelopen maand tijdens een event van de vereniging Sommeliers-Conseil en was onder de indruk van de passie waarmee hij vertelde over baby’s: de Champagne.
Deze wijn is niet zomaar een bubbel, maar een meesterwerk dat de status van “gourmet Champagne” dubbel en dwars verdient. Gemaakt van 100% Chardonnay, waarvan 25% afkomstig is van oude wijnstokken, en verwerkt via de unieke “Soléra”-methode in kleine 114-liter eikenhouten vaten. Dat klinkt al indrukwekkend, maar het beste moet nog komen.
De botteling vond al plaats in 2010, en dankzij de jarenlange rijping op de lie – zonder malolactische fermentatie – behoudt deze wijn zijn verfrissende zuurgraad en verfijnde structuur. Met een dosage van
8 g/l heeft hij net genoeg zachtheid om zijn levendige karakter in balans te brengen. Het resultaat? Een heldergouden kleur met strogele reflecties en een neus die bijna poëtisch te noemen is. Denk aan aroma’s van witte vruchten, een vleugje vanille en die karakteristieke “subtiele” toets die je meteen doet beseffen dat je hier iets bijzonders in je glas hebt.
In de mond is de Subtil krachtig en goed gestructureerd, met een elegante balans die doorloopt tot in de lange, verfijnde afdronk. Dit is geen Champagne die je achteloos wegdrinkt – hij verdient een moment van bewondering. Hij vraagt ook om hapjes die zijn niveau aankunnen. Denk aan hapjes met foie gras of oesters au gratin. Maar wees gerust, hij voelt zich net zo goed thuis naast mijn klassieke aperitiefhapjes zoals gerookte zalm en knapperige bladerdeeghapjes. De speelse bubbels en frisse zuren maken je smaakpapillen wakker, terwijl de diepte van de wijn indruk maakt op zelfs de meest kritische gasten.
Het mooiste van deze Champagne? Hij slaagt erin om verfijning en toegankelijkheid te combineren. Het voelt alsof hij je uitnodigt: “Kom binnen, geniet, en laten we samen dit kerstfeest onvergetelijk maken.” En wie kan dat nou weerstaan?
https://www.champagne-diot-legras.fr/fr?legal=1 – €44,45
Voorgerecht: Italiaanse klasse met een vleugje drama
Bij het voorgerecht, een romige risotto met oesterzwammen, schenk ik zonder aarzeling de Trebbiano d’Abruzzo van Emidio Pepe 2021. Deze wijn is niet zomaar een begeleider van het gerecht, maar een ervaring op zich. Gemaakt door een familie die al sinds 1889 in Casa Pepe wijn maakt, en sinds 1964 onder leiding van Emidio Pepe zelf, vertelt deze fles een verhaal dat minstens zo indrukwekkend is als de smaak. Emidio geloofde rotsvast in het potentieel van de inheemse Trebbiano- en Montepulciano-druiven, terwijl anderen sceptisch waren. Hij heeft dat potentieel keer op keer bewezen, met wijnen die nu wereldwijd worden geroemd en zelfs na tientallen jaren nog springlevend zijn.
De wijngaarden liggen in Torano Nuovo, een plek waar natuur en microklimaat samenkomen om iets magisch te creëren. De verkoelende luchtstromen van de Gran Sasso-bergen en de Adriatische Zee zorgen voor een langzame, gelijkmatige rijping van de druiven, terwijl de kalkrijke klei en kalksteen in de bodem de wijn een unieke mineraliteit geven. Maar het is niet alleen de locatie die deze wijn bijzonder maakt; de ambachtelijke wijze van wijnbereiding is pure poëzie.
De druiven worden met de hand geplukt en vervolgens – ja, echt waar – met de voeten getreden in grote houten kuipen. Het is een intens maar zacht proces dat een diepe schilinweking mogelijk maakt, waardoor de druiven al hun smaak, textuur en aroma’s afgeven zonder beschadigd te raken. Daarna fermenteert de most spontaan in kleine betonnen tanks, waarbij de wijn zijn authentieke karakter behoudt. Vervolgens gaat de wijn rechtstreeks de fles in, waar hij zich verder ontwikkelt en perfectioneert.
De Trebbiano die ik serveer, heeft minimaal drie jaar kelderrijping achter de rug. In het glas onthult hij een scala aan aroma’s: rijpe peer, honing, gedroogde abrikoos, een vleugje nootmuskaat en een subtiel aardse toets. De kalkrijke mineraliteit voegt een energieke spanning toe aan de wijn, terwijl een lichte oxidatieve rand hem extra diepte geeft. Dit alles maakt hem de perfecte partner voor de romige textuur van de risotto en de aardse umami-tonen van de oesterzwammen. Het is alsof de wijn precies weet wat hij moet doen: de smaken omarmen, versterken en toch alles perfect in balans houden. Het voelt bijna alsof hij tegen de risotto fluistert: “Geen zorgen, ik ben er voor je. Samen maken we dit onvergetelijk.”
Deze wijn is niet alleen een genot voor je smaakpapillen, maar ook voor je ziel. Bij elke slok proef je het wijngoed, het vakmanschap en het geduld waarmee hij is gemaakt. Het voelt bijna oneerlijk dat dit maar één onderdeel van mijn kerstmenu is – zo goed is hij. Misschien steel ik straks nog een glas voordat ik aan het hoofdgerecht begin. Ach, het is kerst, en als er één dag is waarop je mag genieten zonder schuldgevoel, dan is het nu. Santé!
https://www.stappato.be/products/trebbiano-dabruzzo-emidio-pepe – €65
Hoofdgerecht: Wild, verleidelijk en een vleugje Provençaalse magie
Bij een klassiek kerstgerecht als hazenrug arlequin kies ik voor een wijn die kracht en finesse moeiteloos combineert: de Château de Pibarnon Bandol Rouge 2016. Deze iconische wijn, gemaakt van 90% Mourvèdre en 10% Grenache, is een meesterwerk uit de Provence dat zowel de diepte als de elegantie van het terroir weerspiegelt. De druiven worden geteeld op steile terrassen – restanques – die tot 300 meter hoogte reiken en uitkijken over de Middellandse Zee. Hier zorgt de unieke ligging, in een beschutte cirkelvormige vallei, voor een microklimaat dat het beste van beide werelden biedt: koele nachten en een langzame rijping van de druiven.
De bodem speelt een hoofdrol in dit verhaal. De wijngaarden zijn geplant op een uitzonderlijk oude, kalkrijke ondergrond uit het Trias-tijdperk. Dit hoge kalkgehalte is verantwoordelijk voor de verfijning van de tannines en de frisheid en mineraliteit die zo kenmerkend zijn voor deze wijn. Dankzij dit terroir ontwikkelt de wijn niet alleen een diepgaand aroma, maar ook een ongeëvenaarde structuur en elegantie. Het voelt alsof elk detail in de natuur hier samenspant om een perfecte fles wijn te produceren.
De vinificatie van de Château de Pibarnon Rouge 2016 is net zo nauwgezet als het werk in de wijngaard. De druiven worden langzaam en voorzichtig geperst, waarna een lange maceratieperiode volgt van ongeveer drie weken. Dit geduldige proces zorgt ervoor dat de fijne tannines volledig worden geëxtraheerd. Daarna wordt de wijn gedurende 20 maanden opgevoed in grote, zorgvuldig gekozen eikenhouten vaten (foudres). De diversiteit aan tonneliers en vatleeftijden wordt bewust ingezet om de nuances van het terroir optimaal te laten schitteren.
In het glas straalt deze wijn met een diepe robijnrode kleur en een verleidelijk bouquet van zwarte kersen, pruimen en subtiele specerijen. De kracht zit in de balans: het is een wijn met een prachtige structuur en een ongekende verfijning. Bij iedere slok proef je de kracht van de Mourvèdre, die wordt verzacht en verrijkt door de vleugje fruitige warmte van de Grenache.
De hazenrug, geserveerd met een rijke saus van rode wijn en bessen, vindt in deze wijn zijn perfecte partner. De stevige tannines van de Pibarnon ondersteunen de uitgesproken smaken van het wild, terwijl de fruitige en kruidige tonen harmonieus samenvloeien met de saus. Het is alsof de wijn en het gerecht samen een dans uitvoeren – elegant en krachtig tegelijk, zonder dat een van de twee de leiding overneemt.
Wat deze jaargang 2016 extra bijzonder maakt, is dat het klimaat dit jaar optimaal was voor een uitzonderlijke oogst. De droge omstandigheden zorgden voor kleine druiven met een intens geconcentreerde smaak. Dat resulteert in een wijn met een vibrante intensiteit, kracht en finesse die de tand des tijds met gemak zal doorstaan.
Het voelt alsof deze wijn aan tafel zachtjes tegen de hazenrug zegt: “Maak je geen zorgen, ik ben er om je glorieus te laten schitteren.” En schitteren doet het. Deze combinatie maakt van het hoofdgerecht het onbetwiste hoogtepunt van mijn kerstmenu. Terwijl de kaarsen flikkeren en het glas opnieuw wordt gevuld, weet ik zeker dat dit een kerst is die nog lang herinnerd zal worden.
https://cavesdefrance.be/product/ch-de-pibarnon-2020-bandol-rouge/ – €49,38
Kaas: Een kaasbordje en een wijn die iedereen gelukkig maakt
Als het tijd is voor het kaasbordje – want laten we eerlijk zijn, een plank is toch wat overdreven voor kerst – zet ik de Domaine de Nerleux – Les Loups Dorés op tafel.
In het voorjaar was ik uitgenodigd door InterLoire voor de nieuwste jaargangen te proeven van verschillende wijnen uit de Loire. Zo kwam ik in contact met de goedlachse en charmante eigenaresse Amélie Neau van Domaine de Nerleux.
Deze Chenin Blanc uit de Loire is niet zomaar een wijn, maar een echte kameleon die met elke kaas een klik lijkt te hebben. Of je nu gaat voor een romige brie de Meaux, een pittige blauwschimmel of een gerijpte harde kaas, deze wijn zorgt ervoor dat alles harmonieus samenkomt, alsof hij zegt: “Geen zorgen, ik regel dit.”
De Les Loups Dorés wordt gemaakt van handmatig geoogste druiven die door botrytis – ook wel edele rotting genoemd – een geconcentreerde en complexe smaak ontwikkelen. De opbrengst is laag, slechts 25 hectoliter per hectare, afkomstig van 50 jaar oude wijnstokken. De druiven ondergaan een langzame, natuurlijke fermentatie die weken duurt, gevolgd door een rijping van ongeveer 10 maanden, deels in barriques. Het resultaat? Een goudgele wijn met aroma’s van gekonfijt fruit, mango, passievrucht, een vleugje vanille en een subtiele kruidigheid. Deze wijn weet hoe hij indruk moet maken zonder schreeuwerig te zijn.
Het domein Domaine de Nerleux, wat “zwarte wolven” betekent in oud Frans, ligt in Saint-Cyr-en-Bourg en wordt gerund door Amélie en haar vader Régis Neau. Samen streven ze naar het hoogst haalbare: kwaliteitswijn maken met respect voor de natuur. Ze werken al tientallen jaren biologisch op hun meest bijzondere percelen, zoals de Clos des Châtains en de Loups Noirs, waar traditie en moderne technieken samenkomen. Of het nu gaat om pneumatische persen of eeuwenoude kelders, alles is gericht op het creëren van levendige, karaktervolle wijnen.
En dat proef je. Bij de brie benadrukt de wijn de romige zachtheid, terwijl de honingachtige en exotische tonen een prachtig contrast vormen met de zoute scherpte van een blauwe kaas. Bij een harde, gerijpte kaas haalt hij juist de diepte van de smaken naar voren. Het voelt alsof de Les Loups Dorés niet alleen de kaas complimenteert, maar ook de tafelgast: “Goed gekozen, dit kaasbordje verdient mij.”
De wijn komt uit de appellatie Coteaux de Saumur, een regio die bekendstaat om zijn verfijnde Chenin Blancs. En verfijnd is precies wat deze wijn is. Met een opbrengst die zo laag is dat je bijna de naam van elke druif zou kunnen onthouden, is dit een fles waar je niet zomaar aan komt. Maar als hij er eenmaal is, weet je dat hij het wachten waard was.
Met elke slok lijkt de Les Loups Dorés een beetje magie toe te voegen aan het kaasbordje. Het is alsof je een stukje Loire naar je kersttafel haalt, compleet met de warme charme van Amélie en Régis die je in gedachten toezien genieten. Want als er iets is wat deze wijn doet, is het geluk brengen. En wat meer kun je wensen bij een perfect kaasbordje?
https://www.nerleux.fr/produit/les-loups-dores/ – €26,40 (prijs ter plaatse)
Dessert: Een wijn met een verhaal en een onweerstaanbare pairing
Bij het dessert, een luchtige chocolademousse met stukjes bittere fondantchocolade en een bolletje vers gedraaid vanille-ijs, schenk ik de Jabal de Bargylus, een rode wijn uit Syrië gemaakt van Cabernet Sauvignon en Syrah. Deze wijn, met zijn aroma’s van zwarte bessen, cassis, donkere chocolade en een vleugje peper, is de perfecte partner voor het dessert. De diepe fruittonen versterken de smaken van de chocolademousse, terwijl de fluweelzachte tannines precies genoeg structuur bieden zonder te overheersen. Het voelt alsof de wijn en de mousse in een harmonieuze dialoog zitten, waarbij de wijn zachtjes fluistert: “Samen creëren we iets bijzonders.”
Ik proefde voor de eerste keer deze wijn in Restaurant Bar Coupé in Temse waar de chef Jonas Boel ons deze wijn aanraadde bij het dessert op basis van zwarte chocolade. Ik stond eerst wat twijfelachtig tegenover zijn advies, maar ik moest toegeven, een echte waauw was geheel op zijn plaats.
Wat deze wijn zo bijzonder maakt, is niet alleen zijn smaak, maar ook het verhaal erachter. Bargylus Winery, gelegen op de historische berg Bargylus in Syrië, produceert wijnen op een plek met een rijke geschiedenis, waar al sinds de Fenicische tijd druiven worden geteeld. De kalkrijke bodem en het mediterrane klimaat, met warme dagen en koele nachten, bieden ideale omstandigheden voor wijnen die kracht en elegantie combineren.
Maar wijn maken in Syrië is allesbehalve eenvoudig. Door de oorlog kunnen de gebroeders Saadé, de eigenaren van het domein, hun landgoed niet bezoeken. Toch zetten ze, met ongekende vastberadenheid, hun werk voort. Druivenmonsters worden per taxi naar Beiroet gestuurd, waar de broers beslissen over de optimale oogstdatum. De druiven worden met de hand geplukt en de wijn wordt onder begeleiding van top-œnoloog Stéphane Derenoncourt vergist in roestvrijstalen tanks en vervolgens 12 maanden gerijpt in Franse eiken vaten. Het resultaat is een wijn die niet alleen technisch perfect is, maar ook een ziel heeft – een weerspiegeling van het terroir én de kracht van de mensen erachter.
In deze tijden van conflict en onzekerheid is het schenken van Jabal de Bargylus meer dan een culinaire keuze. Het is een moment van reflectie en medeleven, een kans om via een glas wijn verbondenheid te voelen met een regio die zoveel meer is dan de beelden die we op het nieuws zien. Het is een manier om even stil te staan bij de veerkracht van de mensen daar, en om vrede en hoop symbolisch aan tafel te brengen.
Met deze wijn sluiten we niet alleen het kerstdiner op een onvergetelijke manier af, maar voelen we ook een klein beetje verbinding met een gebied dat gebukt gaat onder conflict. Want als wijn ons iets kan leren, dan is het dat zelfs in moeilijke tijden schoonheid en harmonie mogelijk blijven. Santé, op vrede en medeleven. 🍷✨
https://swaffou.com/nl/product/rode-wijn/jabal-2018 – €25,54
